Özsöz

İzmir, yüzyıllar boyunca çeşitli uygarlıkları barındırmış ve bunların kültürleriyle yoğrulmuştur. Kentin içinde ve çevresinde çeşitli dönemlere ait eserleri görmek olasıdır. Söz konusu eserler, araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Bu çalışmamdaki amaç; geçmiş dönemlerin izlerini de günümüze yansıtan, belki de dünyanın en uzun ve en eski (Kemeraltı ) Çarşısı’nın eski iç liman boyunca çizdiği yay üzerinde yer alan İzmir’in en eski Camilerini ve bunların yakınında inşa edilmiş Sinagogları kapsamlı bir şekilde tanıtmaktadır. Zira Kemeraltı Çarşısı’nın en ilginç yanı, farklı kültürlere ait dinsel yapıları yan yana getirerek, Müslüman Türkler’in hoşgörüsünü gözler önüne ermektir. Dünyanın başka bir yerinde böylesi bir hoşgörü ile bir arada yaşayan toplumlara rastlamak pek olası değildir. Eskiden Kemeraltı Çarşısı’nı görmemiş, alışveriş etmemiş bir kişiyi İzmirli aymazlardı. Doğup büyüdüğüm bu kentte, Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nın her köşesinde de konumlanmış sürpriz bir yapı ile beni etkilemiştir. Burada yer alan zarif camilere ilgim, doktora çalışmalarım sırasında başlamıştı. 1980’lerde Kemeraltı Koruma Amaçlı İmar Planı Çalışmaları (Prof.Dr.Ümit Serdaroğlu tarafından) yapılırken, ben de Yüksek Lisans öğrencisi olarak görev almıştım. Daha sonra Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’ nden Prof. Dr. Tayfun Taner başkanlığındaki bir ekibin yapmakta olduğu Kemeraltı Koruma Amaçlı İmar Planı’nda tekrar danışman olarak görev alınca, ilgim Sinagoglar üzerinde de yoğunlaşmıştı. Gerek aldığım eğitim, gerekse Musevi dostlarım nedeniyle araştırmalarımı ayrıntılı bir şeklide sürdürdüm. Y.Mimar Salih Seymen ve değerli çalışma arkadaşı Mimar Aytül Yaşarol ellerinde bulunan Sinagoglara ait araştırma ve çizimlerle çalışmalarıma katkı koyunca, araştırmalarım daha da boyut kazandı ve sonuçta böyle bir çalışma ortaya çıktı.

İzmir araştırmalarının sonunun olmadığını biliyorum. Ne kadar yazılırsa yazılsın hep eksik olacak ve belki öiruiimüz yazmak için yetmeyecek. İstedim ki, yapmış olduğum bu çalışma, İzmir’ deki dini yapılarla ilgili bir başlangıç olsun. Daha sonraki bir süreçte de elimdeki bilgi ve belgeleri de bu çalışmalara ekleyerek, yeniden baskıya vermek mümkün olacaktır.

Değerli Rektör Hocam Prof.Dr.Sn.Ernin ALICI’ ya, Genel Sekreterimiz Değerli Arkadaşım Prof.Dr.Av.Sn.Selma BAKTIR’a, Dekan Hocamız Prof.Sn.Cengiz ÇEKİL’e, Prof.Dr.Sn.Tayfun TANER’e, Y.Mimar Salih SEYMEN’e ve çalışma arkadaşı Mimar Sn. Aytül YAŞAROL’a, Fotoğraflarımı çeken Fotoğraf Sanatçısı Sn.Murat ERVİN’e ve sevgili Zeynep KARSLIOGLU’na, Konak Belediyesi İmar Müdürü Dost ve Güzel İnsan Mimar Sn. Alev AGRI’ya, Vakıflar arşivinden yararlanmamı sağlayan arkadaşım Vakıflar Bölge Müdürü Sn.Dr.Birsen ERAT’a, İzmir Müftülüğü’ne, katkısı bulunanlara, çalışmalarıyla örnek olmuş Dürüst ve Dost Canlısı Konak Belediye Başkanımız Sn. Erdal İZGİ’ye,
İzmir’i, İzmir yapan, her zaman gönüllerde yaşayacak olan Büyük Başkan Merhum (Cennet Mekanı olsun) AHMET PİRİŞTİNA’ ya Beni Kemeraltı sevdalısı yapan dededen toruna esnaf kardeşlerime Sonsuz teşekkürler …